Có nên sử dụng headphone audiophile để thu âm? Phân biệt tai nghe audiophile và tai nghe kiểm âm

Trong thế giới âm thanh, hai dòng tai nghe thường được nhắc đến nhiều là tai nghe audiophile và tai nghe kiểm âm (studio monitor headphone). Cả hai đều được đánh giá cao về chất lượng, nhưng chúng phục vụ những mục đích hoàn toàn khác nhau. Vậy liệu tai nghe audiophile có phù hợp để thu âm? Có thể thay thế tai nghe kiểm âm trong phòng thu hay không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất từng loại và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho nhu cầu sử dụng.

Tai nghe audiophile là gì?

Tai nghe audiophile là những mẫu tai nghe cao cấp được thiết kế dành riêng cho người nghe nhạc yêu cầu độ chính xác cao trong việc tái tạo âm thanh. Từ cách xử lý dải tần số cho đến cấu trúc buồng âm, tai nghe audiophile tập trung vào việc mang lại trải nghiệm nghe nhạc trung thực, chi tiết và gần gũi với bản thu gốc.

Những đặc điểm nổi bật của tai nghe audiophile:

• Dải tần rộng, độ méo cực thấp
• Âm trường mở rộng, độ chi tiết cao
• Thiết kế cao cấp: open-back hoặc semi-open để tái tạo không gian âm thanh
• Cần bộ DAC hoặc amplifier chuyên dụng để phát huy tối đa hiệu năng

Ví dụ: Sennheiser HD660S2 là một mẫu tai nghe audiophile tiêu biểu, nổi bật với âm thanh tinh tế, dải mid mượt mà và độ động cao, rất được ưa chuộng trong giới nghe nhạc Hi-Fi.

Tai nghe kiểm âm là gì?

Tai nghe kiểm âm (monitor headphone) là loại tai nghe được thiết kế đặc biệt cho mục đích ghi âm, mixing và mastering trong phòng thu. Điểm đặc trưng lớn nhất của chúng là khả năng tái tạo âm thanh chính xác, trung tính, không màu mè, giúp kỹ thuật viên hoặc nghệ sĩ nghe rõ các lỗi kỹ thuật trong bản thu.

Một số đặc điểm của tai nghe kiểm âm:

• Độ trung thực cao, ít can thiệp vào EQ gốc
• Thiết kế closed-back để cách âm tốt khi thu âm
• Tương thích với thiết bị phổ thông
• Thích hợp sử dụng trong môi trường kiểm soát âm thanh

Ví dụ: Audio-Technica ATH-M50x là một mẫu tai nghe kiểm âm phổ biến nhờ âm thanh cân bằng, độ bền cao và hiệu quả sử dụng trong nhiều thể loại nội dung thu âm.

Sự khác nhau giữa headphone audiophile và headphone kiểm âm

Tiêu chí	Tai nghe Audiophile	Tai nghe Kiểm âm
Mục đích sử dụng	Nghe nhạc chất lượng cao	Thu âm, mixing, kiểm tra lỗi bản thu
Tính trung tính	Thường có màu âm (warm, bright…) để tối ưu trải nghiệm nghe	Âm thanh trung tính, cân bằng
Thiết kế	Thường open-back để tạo âm trường rộng	Chủ yếu là closed-back để chống lọt âm
Trở kháng	Cao, cần ampli hoặc DAC	Thường vừa phải, dễ kéo bằng audio interface
Mức độ cách âm	Thấp (vì thiết kế mở)	Cao (vì cần cách âm trong thu âm)
Ứng dụng trong thu âm	Không khuyến nghị	Rất phù hợp, tiêu chuẩn phòng thu

Có nên sử dụng tai nghe audiophile để thu âm?

Câu trả lời ngắn gọn là: không nên, ít nhất là trong giai đoạn thu âm (recording). Vì những lý do sau đây:

Thiết kế mở dễ bị lọt âm: Phần lớn tai nghe audiophile sử dụng thiết kế open-back, tức là không ngăn được âm thanh lọt ra ngoài. Khi bạn thu âm bằng micro, âm thanh từ tai nghe có thể rò rỉ vào micro, tạo hiện tượng bleed, ảnh hưởng đến chất lượng bản thu.

Không chính xác khi kiểm tra kỹ thuật: Tai nghe audiophile thường “làm đẹp” âm thanh để mang lại trải nghiệm nghe thú vị hơn. Điều này có thể khiến người thu âm không phát hiện được các lỗi nhỏ trong bản thu như tiếng thở, tiếng ồn nền, sibilance, hay các lỗi EQ lệch pha.

Không tiện dụng trong môi trường thu âm: Vì trở kháng cao và yêu cầu thiết bị khuếch đại, tai nghe audiophile không linh hoạt khi sử dụng với các audio interface phổ biến như Focusrite Scarlett hay Universal Audio Volt.

Khi nào tai nghe audiophile có thể dùng trong phòng thu âm?

Dù không phù hợp cho thu âm trực tiếp, tai nghe audiophile vẫn có thể sử dụng trong một số trường hợp sau:

Nghe nhạc tham khảo: Sau khi bản thu đã hoàn chỉnh, bạn có thể dùng tai nghe audiophile để kiểm tra cảm xúc âm nhạc, sự truyền tải cảm giác của bài hát ở góc độ người nghe cuối cùng.

Kiểm tra bản mix ở môi trường người dùng phổ thông: Tai nghe audiophile thường mô phỏng điều kiện nghe nhạc cao cấp mà người nghe thật sự sẽ trải nghiệm, do đó nó giúp producer kiểm chứng xem bản mix đã phù hợp với hệ sinh thái nghe nhạc thực tế chưa.

Vậy tai nghe nào là phù hợp để thu âm?

Nếu bạn cần một tai nghe kiểm âm chuyên dùng cho phòng thu, hãy ưu tiên các model closed-back headphone đến từ những thương hiệu uy tín. Một vài mẫu headphone kiểm âm đang được ưa chuộng:

Audio-Technica ATH-M40x – Lựa chọn bền vững cho người mới bắt đầu

ATH-M40x là mẫu tai nghe kiểm âm closed-back có mức giá dễ tiếp cận, phù hợp cho người mới bước vào lĩnh vực thu âm. Với chất âm cân bằng, dải mid rõ ràng và thiết kế chắc chắn, M40x giúp bạn theo dõi giọng hát, nhạc cụ và nhận diện các lỗi kỹ thuật một cách chính xác. Đây là lựa chọn tối ưu cho các phòng thu tại nhà hoặc studio nhỏ.

Beyerdynamic DT 770 Pro 80 Ohm – Cách âm tuyệt vời, âm thanh mạnh mẽ

DT 770 Pro phiên bản 80 Ohm là mẫu tai nghe kiểm âm được ưa chuộng trong nhiều phòng thu nhờ khả năng cách âm tốt và chất âm chi tiết. Dải bass được kiểm soát chặt chẽ, treble sáng, giúp bạn nghe rõ từng lớp nhạc và giọng hát. Với thiết kế closed-back và đệm tai êm ái, đây là công cụ lý tưởng cho các phiên thu âm dài.

Shure SRH840A – Sự chính xác và thoải mái trong từng phiên làm việc

SRH840A là bản nâng cấp của dòng SRH nổi tiếng từ Shure, mang đến âm thanh trung thực, đặc biệt ở dải mid và high – nơi giọng hát và nhạc cụ chính thường xuất hiện. Khả năng tái tạo âm thanh chính xác giúp bạn dễ dàng đánh giá bản thu trong quá trình tracking hoặc chỉnh sửa. Thiết kế gập gọn, đệm tai dày và trọng lượng hợp lý khiến SRH840A trở thành lựa chọn linh hoạt cho cả phòng thu cố định lẫn di động.

Lời kết

Nếu bạn là người nghe nhạc để thưởng thức, yêu cầu trải nghiệm âm thanh tinh tế, thì tai nghe audiophile như Sennheiser HD660S2, Grado SR325x hay Audeze LCD-X là những lựa chọn tuyệt vời. Nhưng nếu bạn làm việc trong môi trường thu âm, sản xuất podcast, thu voice talent hay mixing nhạc tại nhà – thì việc sử dụng tai nghe kiểm âm closed-back là lựa chọn bắt buộc để đảm bảo chất lượng bản thu.